Herophilos’un Lahdi

Bilgi

Materyal: Kaba beyaz mermerden, tabula ansata’lı bir lahit.
Buluntu Yeri: Kuzey nekropolis’i.
Orijinal Lokalizasyonu:
Son Kayıt Yeri: Kuzey nekropolis’i.
Ölçüler: Lahit uzunluğu 2,02 m ; genişlik: 1,025 m; yükseklik: 1,07 m; tabula ansata yüksekliği: 0,40 m; genişlik: 0,58 m; harf yüksekliği: 0,022 m-0,025 m; satır yüksekliği: 0,026 m. Satır sırası düzensiz.
Metin: Tek Yüzde/Ön Yüzde/İki Tarafında/Yan Tarafında/Alınlıkta
Tarih: Bilinmiyor.
Kopyalayan:F. Yılmaz – E. Bilgiç – E.Kurul
Kopyalama Tarihi: 09.09.2014
Edisyon: Blackman 1981, 149 vd, nr. 9 (lev. 73); SEG XXXI, 340 vd. nr. 1304.
BibliografyaYrd. Doç. Dr. Nihal TÜNER ÖNEN tarafından yayına hazırlanmaktadır.

Metin

Ἡρόφιλος ΑΝ..Ο. ………. . OAΣ
ΔΕΜΕ κατέσκ[ευασ]α τὸ α[νγε]ῖον
μ[οι] καὶ γυναικὶ μου [κ]αὶ τέ<κ>ν[ῳ] Ἡροφίλῳ καὶ γυναικὶ [τ]οῦ Ἡ-
ροφίλου Ἰόλῃ καὶ τοῖς τέ[κ]νοις
Ἀμμίᾳ καὶ Ἡροφίλῃ [ἄ]λλῳ
δὲ ου[δ]ενί . εἰ δὲ τις [ἄ]λλος
ἐνκηδευθείη ἀποτείσε
[τῇ γλ]υ[κ]υτάτῃ πατρίδι πρὸς
τε[ίμο]ν Ж πεντακόσια.

Çeviri

(Ben) Falanca oğlu Herophilos bu mezarı kendim, karım, oğlum Herophilos, onun karısı Iole, kızlarım Ammia ve Herophile için yaptırdım, başka kimseye izinli değildir. Eğer başka birisi gömülürse, gömen kişi sevgili vatanıma belirlenmiş olan 500 denarii tutarındaki cezayı ödeyecektir.

 

Yorum

Str. 1 ἀνεθ[η]κΟ . . . OAΝ, Blackman ve SEG XXX1 nr. 1304, fakat yazıt yeniden gözden geçirildiğinde sadece AN..O……… harfleri okunmuştur, satır sonunun bulunduğu parça kayıptır, burada bir patronomia beklenmelidir. Ἡρόφιλος ismi hem Anadolu1 hem de Yunanistan ve adalarda2 sevilen bir isimdir.
Str. 2 Blackman ilk harfin A ya da Δ , ikincinin Ρ ya da Ε olabileceğini bildirir ve satırın ortasında ΡΑΤΟ okur, fakat bunun ΡΜΟ olarak da okunabileceğini bildirir. Harfler oldukça silinik olduğu ve düzenli bir karakter göstermediği için harfleri tanımak oldukça güçtür. Burada lahtin inşasına dair bir fiil beklenmelidir. Blackman satırın sonundaki kelime için α[ἱώ]νιον’u önermektedir, fakat bu kelime Lykia mezar yazıtlarında yaygın bir kullanıma sahip değildir, dolayısıyla burada da lahte dair bir kelime uygun düşmektedir.
Str. 3 Satır sonunda ΤΕΝ okunmaktadır. Bu harfler büyük bir ihtimalle τέκνῳ için bir kısaltma oluşturmaktadır, zira arkasından gelen isim de bunu doğrular niteliktedir3.
Str. 5 Ἰόλη hem Anadolu4 hem de Yunanistan’da nadir kullanılan bir isimdir5.
Str. 6 Anadolu’nun hemen hemen her bölgesinde görülen bir isim olan Ἀμμία6 adalar ve Yunanistan’da çok belgelenmez7. Ἡροφίλη ismi de nadir belgelenen bir isimdir8. Fakat burada bir karışıklık vardır, bir üst satırda karısının ismini vermezken burada gelininin ismini vermektedir. Ayrıca oğlunun ismini de iki kere tekrarlaması alışılmış değildir, oğlunun karısının ismini verirken kısaca αὐτοῦ kullanması daha doğru bir kullanım olurdu.
Str. 9 .ο.υ.αυτα τῆ πατρίδι, Balckman.
Str. 10 πρόσ ἀτε[λία]ν, Balckman.

  1. Krş. I. v. Ephesos nr. 9, 909, 1387; I. v. Smyrna, nr. 689..etc.
  2. Krş. Fraser – Matthews 2000, I, 206; II, 207; IIIA, 196; IIIB, 184.
  3. Blackman 1981, 150.
  4. Krş. TAM IV, 1 nr. 303; Ameling  1985, nr. 23.
  5. Krş. Fraser – Matthews 2000, II, 235; IIIA, 220.
  6. Krş. Karia: MAMA 6, 75, 119, 129; Ionia: I. v. Smyrna, nr. 388; SEG XXXVI, vd.; Lydia: SEG XXXII, 1235; TAM V, 1 nr. 682 vd….etc.
  7. Krş. Fraser – Matthews 2000, I, 31; II, 25; IIIA, 33; III B, 28.
  8. Krş. Fraser – Matthews 2000, II, 202.